parathormon-(PTH)- hormon wytwarzany przez przytarczyce, zwiększa stężenie wapnia we krwi, stumulując jego uwalnianie z kości i syntezę aktywnej formy witaminy D w nerkach, oraz wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego. Hormon ten zmniejsza także wydalanie wapnia z moczem, a zwiększa wydalanie fosforanów. Niedobór PTH powoduje tężyczkę, a nadmiar łamliwość i resorpcję kości
pasożytnictwo- życie stale lub przejściowo jednego organizmu (pasożyta) w ciele, narządach lub tkankach innego organizmu (żywiciela) czerpiąc z niego pokarm. Pasożytami zewnętrznyi są np. wszy,, a wewnętrznymi np. tasiemce i grzyby
pasożyty jelitowe- organizmy, które rozwijają się i odżywiają w jelitach człowieka i zwierząt np. owsik, glista, tasiemiec, stanowiąc zagrożenie dla ich zdrowia
pasteryzacja- termiczna metoda utrwalania żwyności zamkniętej w hermetycznym opakowaniu. Stosowana głównie do mleka, produktów mlecznych oraz przetworów owocowych i warzywnych. Powoduje abicie wegetatywnych fom większości drobnoustrojów
pektyny- zaliczane do błonnika pakarmowe, nie są trawione przez enzymy w przewodzie pokarmowym człowieka. Pektyny występują w ścianach komórek roślinnych, przede wszystkim warzyw i owoców. Dzięki zdolności żelowania odgrywają ważną rolę w przetwórstwie. W organiźmie wiążą wodę i jony metali oraz obniżają poziom cholesterolu we krwi
pestycydy- substancje syntetyczne lub naturalne, stosowane do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych, używane głównie do ochrony roślin uprawnych,lasów, zbiorników wodnych, ale również zwierząt, ludzi, produktów żywnościowych, a także do niszczenia żywych organizmów, uznanych za szkodliwe, w budynkach inwentarskich, mieszkalnych, szpitalnych i magazynach
pinocytoza- proces wchłaniania tłuszczów polegający na przenikaniu do wnętrza enterocytów, z udziałem kwasów żółciowych, tzw. iceli czyli zawieszonych w wodzie "kuleczek" składających się z kwasów tłuszczowych, monoacylogliceroli i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K)
piramida zdrowia- graficzna forma prezentowania zaleceń żywieniowych. U podstawy piramidy znajdują się produkty, które należy spożywać najczęściej, a u jej szczytu produkty, których należy ograniczyć
podstawowa przemiana materii (PPM)- najmniejsze tempo przemiany materii zachodzące w organizmie człowieka, niezbędne do podtrzymania podstawowych funkcji życiowych, znajdującego się w stanie czuwania, w warunkach zupełnego spokoju fizycznego i psychicznego, komfortu cieplnego, który na 12 godzin przed badaniem nie spożywał żadnych posiłków, po 3 dniach diety bezbiałkowej i po co najmniej 8 godzinach snu. W zależności od wieku oraz stylu życia podstawowa przemiana materii pochłania od 45% do 70% dziennego zapotrzebowania energetycznego człowieka
Na PPM składają się przemiany zachodzące w:
- układzie nerwowym - 1/4
- wątrobie - 1/5
- nerkach - 1/15
- sercu - 1/15
- pozostałe narządy - 2/5
prebiotyk- niestrawiony składnik żywności, który pozytywnie odziałuje na organizm wpływając wybiórczo na rozwój i/lub aktywność jednego lub kilka rodzajów bakterii normalnie bytujących w jelicie grubym człowieka. Modyfikuje skład mikroflory jelitowej w taki sposób, że potencjanie prozdrowotne szczepy bakterii (zwłaszcza rodzaju Lactobacillus i Bifidobacteriaceae) stają się dominujące w stosunku do pozostałych, Prebiotykami są m.in oligosacharydy, pektyny, inulina. Prebiotyki ulegają fermentacji w przewodzie pokarmowym gospodarza za sprawą działania mikroflory jelitowej, w procesie tym powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe:
- masłowy – wykorzystywany do odżywiania kolonocytów
- propionowy
- octowy
probiotyk- szczep żywych bakterii stanowiących naturalną mikroflorę jelitową człowieka, stosowany do żywności, głównie napojów mlecznych (biojogurty) w celu wywołania korzystnej równowagi mikrobiologicznej w organiźmie konsumenta. Najbardziej znane probiotyki: Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus plantarum. Na ich rozwój w przewodzie pokarmowym korzystanie wpływa spożycie prebiotyków
produkty alkalizujące- produkty spożywcze, w których suma milirównoważników pierwiastków zasadotwórczych(wapń, potas, sód, magnez) jest większa od sumy milirównoważników pierwiastków kwasotwórczych, a odczym uzyskanego z nich popiołu jest zasadowy. Są to warzywa, owoce, fasola.
produkty zakwaszające- produkty spożywcze, w których suma milirównoważników pierwiastków kwasotwórczych (fosfor, chlor, siarka) jest większa od sumy milirównoważników pierwiatków zasodotwórczych, a odczyn uzyskany z nich popiołu jest kwaśny. Są to mięso, drób, ryby, jaja, przetwory zbożowe, groch, soja, sery
profilaktyka- zapobieganie niekorzystnym zjawiskom
pryszczyca- choroba występująca u bydła, przenoszona na człowieka głownie za pośrednictwem mleka od chorych zwierząt lub przetworów mlecznych
przeciwciało- białko typu globulinowego wytwarzane przez organizm w odpowiedzi na antygen i tworzące z nim specyficzne połączenia. Przy niedożywieniu białkowym wytwarzanie przeciwciał jest upośledzone, co zmniejsza odporność organizmu na zakażenia
przeciwutleniacze- (antyoksydanty, antyutleniacze) to związki, które przeciwdziałają procesom utleniania. Wyróżniamy przeciwutleniacze naturalne i syntetyczne. Naturalne to np. tokoferole w olejach, flawonoidy w owocach i warzywach). Syntetyczne są natomiast związkami, które do żywności wolno dodawać jedynie w ściśle określonych ilościach.
Różne przeciwutleniacze występują w różnych produktach, np.:
• Prowitamina A (beta – karoten): marchew, dynia, morela, papryka czerwona, pomidor, natka pietruszki, szczaw, szpinak, sałata
• Witamina A: nabiał, masło, żółtka jaj, tłuste morskie ryby
• Witamina E: oleje roślinne, orzechy, kiełki, kukurydza, szpinak
• Witamina C: owoce cytrusowe, kiwi, czerwona papryka, natka pietruszki, porzeczki, dzika róża, truskawki
• Selen: orzech brazylijski
• Polifenole: czerwone wino, herbata zielona, czerwona, biała
Przeciwutleniacze to związki niezbędne do zachowania zdrowia i urody na długie lata. Ich działanie związane jest z unieszkodliwianiem wolnych rodników
przyswajalność- stopień wchłonięcia strawionych składników pożywienia. Niekiedy pojęcie to jest rozszerzane o stopień wykorzystywania składnika w organiźmie
puryny- związki wchodzące w skład kwasów nukleinowych(DNA, RNA), metabolizowane w ustroju człowieka do kwasu moczowego. Bogatym źródłem puryn w pożywieniu są produkty mięsne, ryby, wątroba, nasiona roślin strączkowych.
puste kalorie- termin potoczny oznaczający energię, któej w żywności nie towarzyszą budulcowe i regulujące składniki odżywcze. Produkty zawierające puste kalorie, np. cukier, słodycze, rafinowane tłuszcze i napoje alkoholowe
produkty alkalizujące- produkty spożywcze, w których suma milirównoważników pierwiastków zasadotwórczych(wapń, potas, sód, magnez) jest większa od sumy milirównoważników pierwiastków kwasotwórczych, a odczym uzyskanego z nich popiołu jest zasadowy. Są to warzywa, owoce, fasola.
produkty zakwaszające- produkty spożywcze, w których suma milirównoważników pierwiastków kwasotwórczych (fosfor, chlor, siarka) jest większa od sumy milirównoważników pierwiatków zasodotwórczych, a odczyn uzyskany z nich popiołu jest kwaśny. Są to mięso, drób, ryby, jaja, przetwory zbożowe, groch, soja, sery
profilaktyka- zapobieganie niekorzystnym zjawiskom
pryszczyca- choroba występująca u bydła, przenoszona na człowieka głownie za pośrednictwem mleka od chorych zwierząt lub przetworów mlecznych
przeciwciało- białko typu globulinowego wytwarzane przez organizm w odpowiedzi na antygen i tworzące z nim specyficzne połączenia. Przy niedożywieniu białkowym wytwarzanie przeciwciał jest upośledzone, co zmniejsza odporność organizmu na zakażenia
przeciwutleniacze- (antyoksydanty, antyutleniacze) to związki, które przeciwdziałają procesom utleniania. Wyróżniamy przeciwutleniacze naturalne i syntetyczne. Naturalne to np. tokoferole w olejach, flawonoidy w owocach i warzywach). Syntetyczne są natomiast związkami, które do żywności wolno dodawać jedynie w ściśle określonych ilościach.
Różne przeciwutleniacze występują w różnych produktach, np.:
• Prowitamina A (beta – karoten): marchew, dynia, morela, papryka czerwona, pomidor, natka pietruszki, szczaw, szpinak, sałata
• Witamina A: nabiał, masło, żółtka jaj, tłuste morskie ryby
• Witamina E: oleje roślinne, orzechy, kiełki, kukurydza, szpinak
• Witamina C: owoce cytrusowe, kiwi, czerwona papryka, natka pietruszki, porzeczki, dzika róża, truskawki
• Selen: orzech brazylijski
• Polifenole: czerwone wino, herbata zielona, czerwona, biała
Przeciwutleniacze to związki niezbędne do zachowania zdrowia i urody na długie lata. Ich działanie związane jest z unieszkodliwianiem wolnych rodników
przyswajalność- stopień wchłonięcia strawionych składników pożywienia. Niekiedy pojęcie to jest rozszerzane o stopień wykorzystywania składnika w organiźmie
puryny- związki wchodzące w skład kwasów nukleinowych(DNA, RNA), metabolizowane w ustroju człowieka do kwasu moczowego. Bogatym źródłem puryn w pożywieniu są produkty mięsne, ryby, wątroba, nasiona roślin strączkowych.
puste kalorie- termin potoczny oznaczający energię, któej w żywności nie towarzyszą budulcowe i regulujące składniki odżywcze. Produkty zawierające puste kalorie, np. cukier, słodycze, rafinowane tłuszcze i napoje alkoholowe
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz