D
defakcja- ruch jelita powodujący wydalanie resztek niestrawionych pokarmów
dekstryny- krótkie łańcuchy zbudowane z glukozy, a powstające w wyniku degradacji skrobi. Są szeroko ropowszechnione jako dodatek do żywności o właściwościach zagęszczających
demineralizacja kości- utrata wapnia i fosforu z kości, zwana odwapnieniem. Spowodowana jest niedostatecznym spożyciem wapnia, jego upośledzonym wchłanianiem z przewodu pokarmowego lub zaburzeniami hormonalnymi
detoksykacja- procesy unieszkodliwające potencjalnie toksycznie substancje obce np. w żywności poprzez ich przemianą w organiźmie w mniej toksyczne pochodne, rozpuszczalne w wodzie i wydalane z moczem, żółcią lub kałem
dieta- pojęcie ogólne oznaczające codzienne pożywienie (racja pokarmowa) jednostek lub całych populacji.
dieta alternatywna- sposób odżywiania polegający na świadomej rezygnacji ze stosowania niektórych pokarmów np pdoruktów mięsnych przez wegetarian lub sposobów ich przygotowania do spożycia
dieta Andersona- dieta odchudzająca oparta na rozłożeniu w czasie posiłków składających się głównie z owoców i warzyw oraz soków z nich otrzymywanych (od północy do 16), natomiat pozostałe produkty można spożywać, uwzględniają zasadę niełączenia białek z węglowodanami (od 16-20)
dieta Atkinsa- ketogeniczna dieta odchudzająca zakładająca radykalne ograniczenie spożycia węglowodanów (do 20g dziennie) i zaspokajanie głodu za pomocą produktów pochodzenia zwierzęcego.
dieta bezglutenowa (gluten free diet) - dieta stosowana przez chorych nadwrażliwych na gliadynę (celiakia) , z której eliminuje się przetwory z pszenicy, żyta, owsa, jęczmienia zaś stosuje się kukurydzę, ryż, grykę
dieta Budwiga- dieta odchudzająca zalecająca spożycie pokarmó bogatych w kwasy tłuszczowe n-3, węglowodany złożone, błonnik pokarmowy i przeciwutleniacze.
dieta Cambridge- dieta odchudzająca o bardzo małej wartości energetycznej (400-500 kcal) przygotowywana w warunkach przemysłowych. Dieta ta ma zbilansowany skład odżywczy z ograniczoną zawartością tłuszczów i węglowodanów.
dieta Diamondów- dieta odchudzająca , której podstawą są świeże warYwa i owoce stanowiące 70%, a pozostałą część stanowi tzw pożywienie skoncentrowane (np. chleb, kasza, mięso, sery). Cechą znamienną diety jest zestaw produktów i spożywanie ich w odpowiednim czasie.
dieta doświadczana- specjalnie skomponowanie pożywienia, które wykorzystuje się w badaniach żywieniowych prowadzonych na zwierzętach doświadczalnych lub z udziałem ludzi.
dieta Haya- dieta odchudzająca, któa zakłada niełączenie w posiłkach produktów węglowodanowych z białkowymi, uznając, że produkty te spożywane jednocześnie tworzą niestrawione połączenia.
dieta katogeniczna- dieta bogatotłuszczowa, która zawiera bardzo mało węglowodanów (20-30g). Prowadzi do niepełnego spalania tłuszczów w organiźmie i nagromadzenia się ciał ketonowych w tkankach. Stosowana w celu redukcji masy ciała, dawniej także w leczeniu epilepsji
dieta makrobiotyczna- oparta na zasadach dawnej medycyny chińskiej, której podstawą jest podział żywności na Yin(odprężająca, chłodząca, reprezentująca pierwiastek żeński) i Yang( wzmacniająca, ogrzewająca, reprezentująca pierwiastek męski). Odpowiedni robór siły yin i yang pozwala zachować pełnię zdrowia. Dieta wyklucza spożywanie mięsa , jaj i przetworów mlecznych. Dopuszcza się owoce morza. Cechą tej diety jest mała zawartość tłuszczu, a dużo węglowodanów złożonych.
dieta Montignac- dieta odchudzająca, która zakłada ze przyczyną powiększenia masy ciała jest nadmierne spożywanie węglowodanów silnie wpływające na poziom glukozy we krwi. Istotną rolę w diecie odgrywaja nie tyle wartość energetyczna pożywienie,ale ile tzw. indeks glikemiczny węglowodanów dostarczamy z pożywienia.
dieta naturalna- dieta, która w danej społeczności zaspokaja wszyslkie potrzeby pokarmowe, z wyjątkiem fizycznie i ekonomicznie dostępnych środków spożywczych(produktów, potraw)
dieta optymalna Kwaśniewskiego- dieta opierająca się na dużej podaży tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, przy mniejszym spożyciu białek , a zwłaszcza węglowodanów. Zalecany stosunek B:T:W - 1:2,5 - 3,5:0,5
dieta oszczędzająca- dieta stosowana w chorobach żołądka z towarzyszącą nadkwaśnością. W leczeniu znajdują zastosowanie potrawy lekkostrawne, rozdrobnione, minimalnie przyprawione.
dieta płynna- pokrywanie potrzeb pokarmowych za pomocą płynów lub papek , stosowane w ostrych stanach zapalnych przewodu pokarmowego oraz w żywieniu pooperacyjnym.
dieta półoczyszczona- specjalna pasza dla zwierząt doświadczalnych, oparta na półoczyszczonych lub czystych składników odżywczych.
W jej skład wchodzą najczęściej: skrobia pszenna, kazeina, olej rafinowany, celuloza, mieszanka witamin, mieszanka soli mineralnych w ilościach i proporcjach określonych założeniami danego eksperymentu.
dieta śródziemnomorska- sposób żywienia dla krajów rejonu Morza Śródziemnego, zwłaszcza południowych regionów Włoch, w których źródłem tłusczu jest oliwa z oliwek. W diecie przeważają produkty pochodzenia roślinnego, a w ilościach umiarkowanych występują napoje fermentowane, ryby, drób, jaja natomiast mięso czerwone spożywane jest jedynie sporadycznie. Charakterystycznym składnikiem diety jest również czerwone wino spożywane do każdego posiłku. Uważana jest za czynnik niskiej zachorowalności m.in na niedokrwienną chorobę serca.
dieta ubogoenergetyczna- dieta zalecana głównie w otyłości, któej wartość energetyczna może się wahać od 1200-2000kcal, zależnie od wzrostu, wieku, trybu życia i stopnia nadwagi. Jej wartość energetyczna jest obniżona kosztem podaży tłuszczów i węglowodanów(cukier, słodycze), a podaż białka nie powinna być mniejsza niż 1,26 g/kg należnej masy ciała,a także stosowane okresowo diety owocowe (1000-1500 g świeżych owoców na dobrę) i diety warzywne.
dietetyczna, dietetyk- specjalista posiadający kwalifikacje w zakresie nauk o żywności oraz żywieniu człowieka chorego i zdrowego, który zajmuje się planowaniem jadłospisów.
disacharydy- grupa węglowodanów zbudowanych z dwóch cukrów prostych połączonych wiązaniem glikozydowym. Do tej grupy nalezą: sacharoza, maltoza, laktoza.
długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe- kwasy zawierające 20 lub więcej atomów węgla w cząsteczce. Z żywieniowego punktu widzenia najważniejszymi kwasami są: kwas arachidowy (AA) n-6, eikozapentaenowy (EPA) n-3 oraz dekozaheksaenowy (DHA) n-3.
dobra praktyka higieniczna (GHP)- działania, które muszą być podjęte i warunki higieniczne, które muszą być spełniane i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu aby zapewnić bezpieczeństwo żywności.
dobra praktyka produkcyjna (GMP)- działania, które muszą być podjęte , i warunki , które muszą być spełnione aby produkcja żywności i materiałów oraz wyrobów przeznaczonych dla kontaktu z żywnością odbywały się w sposób zapewniający właściwą jakość zdrowotną żywności zgodnie z przeznaczeniem.
dodatki do żywności- substancje dodatkowe dozwolone, normalnie nie spożywane jako żywność, nie będące typowymi składnikami żywności, mające lub nie mająca wartości odżywczej, któe celowe użycie technologiczne w czasie produkcji, przerwarzania , przygotowania, obróbki, pakowania, przewozu i przechowywania spowoduje zamierzone lub spodziewane rezultaty w środku spożywczym albo w półproduktach będących jego składnikami.
drób- kury, kaczki, gęsi, indyk, przepiórki, strusie oraz inne ptaki bezgrzebieniowe, a także gołębie, bażanty i kuropatwy
dur brzuszny- układowa choroba zakaźna wywołana przez bakterie Salmonella, charakteryzująca się gorączką, wyczerpaniem , wysypką i bólami brzucha
dwunastnica- początkowy fragment jelita cienkiego o długości około 20cm, do którego dopływają sok trzustkowy i żółć. Znajdujące się w dwunastnicy tzw gruczoły Brunnera wydzielają duże ilości śluzu, który chroni błonę śluzową przed działaniem kwaśnego soku żołądkowego.
dwutlenek siarki, E-220- środek konserwujący stosowany w formie gazowej lub siarczynu do utrwalania soków i win oraz zabezpieczenia przed brązowieniem m.in ziemniaków. Powoduje straty tiaminy
dysgeuzja- zaburzenia funkcjonowania zmysłu smaku, przejawiające się m.in jakościowym spaczaniem odczuwania smaku i występowaniem obcych posmaków. Może towarzyszyć m.in stwardnieniu rozsianemu, niedoczynności tarczycy, grypie, oparzeniom, niedoborom cunki i radioterapii.
dyslipidemia- nieprawidłowy profil lipidowy krwi, stanowiący jeden z czynników ryzyka niedokrwiennej choroby serca i otyłości brzusznej. Jest związana z upośledzoną przemianą lipidów w organiźmie.
dyspepsja, niestrawność- zaburzenia trawienia i wchłaniania składników pożywienia w przewodzie pokarmowym
dystrofia mięśniowa- choroba dziedziczna powodująca stopniowe osłabienie mięśni. U zwierząt powstaje wskutek niedoboru tokoferoli.
dziwactwa pokarmowe, mody żywieniowe- reakcja psychiczna na pokarm, których celem jest zwrócenie uwagi otoczenia. Mogą być przejawem choroby psychicznej; często mylone z alergią pokarmową.
dieta makrobiotyczna- oparta na zasadach dawnej medycyny chińskiej, której podstawą jest podział żywności na Yin(odprężająca, chłodząca, reprezentująca pierwiastek żeński) i Yang( wzmacniająca, ogrzewająca, reprezentująca pierwiastek męski). Odpowiedni robór siły yin i yang pozwala zachować pełnię zdrowia. Dieta wyklucza spożywanie mięsa , jaj i przetworów mlecznych. Dopuszcza się owoce morza. Cechą tej diety jest mała zawartość tłuszczu, a dużo węglowodanów złożonych.
dieta Montignac- dieta odchudzająca, która zakłada ze przyczyną powiększenia masy ciała jest nadmierne spożywanie węglowodanów silnie wpływające na poziom glukozy we krwi. Istotną rolę w diecie odgrywaja nie tyle wartość energetyczna pożywienie,ale ile tzw. indeks glikemiczny węglowodanów dostarczamy z pożywienia.
dieta naturalna- dieta, która w danej społeczności zaspokaja wszyslkie potrzeby pokarmowe, z wyjątkiem fizycznie i ekonomicznie dostępnych środków spożywczych(produktów, potraw)
dieta optymalna Kwaśniewskiego- dieta opierająca się na dużej podaży tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, przy mniejszym spożyciu białek , a zwłaszcza węglowodanów. Zalecany stosunek B:T:W - 1:2,5 - 3,5:0,5
dieta oszczędzająca- dieta stosowana w chorobach żołądka z towarzyszącą nadkwaśnością. W leczeniu znajdują zastosowanie potrawy lekkostrawne, rozdrobnione, minimalnie przyprawione.
dieta płynna- pokrywanie potrzeb pokarmowych za pomocą płynów lub papek , stosowane w ostrych stanach zapalnych przewodu pokarmowego oraz w żywieniu pooperacyjnym.
dieta półoczyszczona- specjalna pasza dla zwierząt doświadczalnych, oparta na półoczyszczonych lub czystych składników odżywczych.
W jej skład wchodzą najczęściej: skrobia pszenna, kazeina, olej rafinowany, celuloza, mieszanka witamin, mieszanka soli mineralnych w ilościach i proporcjach określonych założeniami danego eksperymentu.
dieta śródziemnomorska- sposób żywienia dla krajów rejonu Morza Śródziemnego, zwłaszcza południowych regionów Włoch, w których źródłem tłusczu jest oliwa z oliwek. W diecie przeważają produkty pochodzenia roślinnego, a w ilościach umiarkowanych występują napoje fermentowane, ryby, drób, jaja natomiast mięso czerwone spożywane jest jedynie sporadycznie. Charakterystycznym składnikiem diety jest również czerwone wino spożywane do każdego posiłku. Uważana jest za czynnik niskiej zachorowalności m.in na niedokrwienną chorobę serca.
dieta ubogoenergetyczna- dieta zalecana głównie w otyłości, któej wartość energetyczna może się wahać od 1200-2000kcal, zależnie od wzrostu, wieku, trybu życia i stopnia nadwagi. Jej wartość energetyczna jest obniżona kosztem podaży tłuszczów i węglowodanów(cukier, słodycze), a podaż białka nie powinna być mniejsza niż 1,26 g/kg należnej masy ciała,a także stosowane okresowo diety owocowe (1000-1500 g świeżych owoców na dobrę) i diety warzywne.
dietetyczna, dietetyk- specjalista posiadający kwalifikacje w zakresie nauk o żywności oraz żywieniu człowieka chorego i zdrowego, który zajmuje się planowaniem jadłospisów.
disacharydy- grupa węglowodanów zbudowanych z dwóch cukrów prostych połączonych wiązaniem glikozydowym. Do tej grupy nalezą: sacharoza, maltoza, laktoza.
długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe- kwasy zawierające 20 lub więcej atomów węgla w cząsteczce. Z żywieniowego punktu widzenia najważniejszymi kwasami są: kwas arachidowy (AA) n-6, eikozapentaenowy (EPA) n-3 oraz dekozaheksaenowy (DHA) n-3.
dobra praktyka higieniczna (GHP)- działania, które muszą być podjęte i warunki higieniczne, które muszą być spełniane i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu aby zapewnić bezpieczeństwo żywności.
dobra praktyka produkcyjna (GMP)- działania, które muszą być podjęte , i warunki , które muszą być spełnione aby produkcja żywności i materiałów oraz wyrobów przeznaczonych dla kontaktu z żywnością odbywały się w sposób zapewniający właściwą jakość zdrowotną żywności zgodnie z przeznaczeniem.
dodatki do żywności- substancje dodatkowe dozwolone, normalnie nie spożywane jako żywność, nie będące typowymi składnikami żywności, mające lub nie mająca wartości odżywczej, któe celowe użycie technologiczne w czasie produkcji, przerwarzania , przygotowania, obróbki, pakowania, przewozu i przechowywania spowoduje zamierzone lub spodziewane rezultaty w środku spożywczym albo w półproduktach będących jego składnikami.
drób- kury, kaczki, gęsi, indyk, przepiórki, strusie oraz inne ptaki bezgrzebieniowe, a także gołębie, bażanty i kuropatwy
dur brzuszny- układowa choroba zakaźna wywołana przez bakterie Salmonella, charakteryzująca się gorączką, wyczerpaniem , wysypką i bólami brzucha
dwunastnica- początkowy fragment jelita cienkiego o długości około 20cm, do którego dopływają sok trzustkowy i żółć. Znajdujące się w dwunastnicy tzw gruczoły Brunnera wydzielają duże ilości śluzu, który chroni błonę śluzową przed działaniem kwaśnego soku żołądkowego.
dwutlenek siarki, E-220- środek konserwujący stosowany w formie gazowej lub siarczynu do utrwalania soków i win oraz zabezpieczenia przed brązowieniem m.in ziemniaków. Powoduje straty tiaminy
dysgeuzja- zaburzenia funkcjonowania zmysłu smaku, przejawiające się m.in jakościowym spaczaniem odczuwania smaku i występowaniem obcych posmaków. Może towarzyszyć m.in stwardnieniu rozsianemu, niedoczynności tarczycy, grypie, oparzeniom, niedoborom cunki i radioterapii.
dyslipidemia- nieprawidłowy profil lipidowy krwi, stanowiący jeden z czynników ryzyka niedokrwiennej choroby serca i otyłości brzusznej. Jest związana z upośledzoną przemianą lipidów w organiźmie.
dyspepsja, niestrawność- zaburzenia trawienia i wchłaniania składników pożywienia w przewodzie pokarmowym
dystrofia mięśniowa- choroba dziedziczna powodująca stopniowe osłabienie mięśni. U zwierząt powstaje wskutek niedoboru tokoferoli.
dziwactwa pokarmowe, mody żywieniowe- reakcja psychiczna na pokarm, których celem jest zwrócenie uwagi otoczenia. Mogą być przejawem choroby psychicznej; często mylone z alergią pokarmową.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz